تحقيق اكتشافى

تحقيق توصيفى شامل مجموعه روش هايى است كه هدف از آن ها توصيف كردن پـديـده يـا پـديـده هاى مورد بررسى است.دراين نوع تحقيق توصيف و معرفى پـديده مورد نظر از طريق بر شمردن ويژگى ها,ابعاد و حدود آن پديده صورت مـى پـذيرد. دراين نوع از تحقيق محقق ممكن است در صدد شناسايى عوامل و مـتغيرهاى دخيل در يك پديده يا موضوع خاص برآيد ولى به بررسى روابط بين ايـن عـوامـل و تشخيص نوع آن ها نمى پردازد.هدف در تحقيق تـوصيفى شناسايى وضع موجود است نه قضاوت درباره آن يا بررسى نوع روابط موجود بين عوامل و متغيرهاى مختلف.بـنـابـراين در يك تحقيق توصيفى محقق الزاما در پى كشف و توضيح روابط,همبستگى ها و نيز آزمودن فرضيه ها و پيش بينى حوادث و رويدادها نيست بلكه توجه او بيشتر در جهت توصيف و گزارش نويسى از موقعيت ها و وقايع بر اساس اطـلاعاتى است كه بيشتر جنبه وصفى دارد.در اينجا منظور از تحقيق توصيفى عـبـارت اسـت از: تـوصـيـف عـيـنـى,واقـعى و منظم خصوصيات يك پديده,يك موقعيت و يا يك موضوع .

ايـن نوع تحقيق كه به آن تحقيق علمى نيز گفته مى شود در صدد پيدا كردن روابـط عـلـت و معلولى بين متغيرهاى مختلف است .البته ناگفته نماند كه در عـلوم سياسى يا به طور كلى در علوم اجتماعى بررسى روابط على به گونه اى قـطعى مطرح نيست يعنى در علوم اجتماعى به طور مسامحه از روابط علت و مـعـلـولـى سـخـن بـه مـيـان مـى آيـد زيـرا در مورد پديده هاى اجتماعى و سـيـاسـى نـمـى تـوان بـه رابطه على دست يافت بلكه اين نوع روابط همواره با درصـدى از احـتـمـال بيان مى شود. اين امر از آنجا ناشى مى شودكه پديده هاى سـياسى و اجتماعى معمولا تحت تاثير عوامل و متغيرهاى زيادى قرار دارند كه شـنـاسـايـى همه آن ها از عهده يك محقق علوم اجتماعى خارج است.تـعـريفى كه از تحقيق ارائه شد در واقع تنها برازنده تحقيق تبيينى است,زيرا تنها دراين نوع از تحقيق است كه مراحل كلى سه گانه سؤال,فرضيه و آزمون وجود دارد. بنابراين هدف اصلى يك پژوهشگر علوم سياسى بايد كسب توانايى براى انجام يك تحقيق از نوع تبيينى آن باشد.